انواع بسته بندی کارتنی
کارتن آمریکایی _ Slotted Carton
یکی از رایج‌ترین نوع جعبه‌های کارتنی است که بیشتر با ماشین‌های اسلاتر تولید می‌شود و همه درب‌های آن هم اندازه هستند.
دو درب بیرونی معمولا نصف طول درب‌های کوچک درونی هستند. این کارتن‌ها به صورت صاف حمل می‌شوند و موقع استفاده باز می‌شوند. قسمت اتصال این کارتن‌ها با چسب یا منگنه و یا تسمه به هم وصل می‌شود.
این کارتن‌ها با ماشین اسلاتر ساخته می‌شوند.
کارتن نیمه – Half Slotted Carton
مثل کارتن امریکایی می‌باشد با این تفاوت که قسمت بالایی جعبه را ندارد.
این کارتن‌ها به صورت صاف حمل می‌شوند و موقع استفاده باز می‌شوند. قسمت اتصال این کارتن‌ها با چسب یا منگنه و یا تسمه به هم وصل می‌شود.
کارتن پوشه‌ای – Folder Carton
این کارتن به صورت یک تکه ای ساخته می‌شود و دارای کفه و دیواره می‌باشد که این دیواره‌ها و کفه‌های بالایی و پایینی تشکیل کارتن می‌دهند.
کارتن با درب‌های همپوشان
ارتفاع درب این کارتن‌ها به اندازه عرض کارتن می‌باشد و به صورت کامل یا به صورت ناقص روی جعبه را می‌پوشاند و باعث می‌شود روی کارتن و زیر آن چند لایه شود و محافظت خوبی شود.
با تسمه کشی و یا چسب‌های نواری می‌توانیم از این نوع کارتن برای محصولات بسیار شکننده استفاده کنیم.
کارتن با کف قفلی
کف کارتن برای سهولت به صورت قفلی می‌باشد و ابتدا درب بزرگ و سپس درب‌های کوچک و در نهایت درب بزرگ بسته می‌شود و به هم قفل می‌شوند. به این قفل یک، دو، سه هم گفته می‌شود.
از این قفل برای محصولات سنگین نمی‌توانیم استفاده کنیم.
درب‌های بالایی به هر شکلی قابل ساختن هستند.
برای ساختن این جعبه باید از دایکات اختصاصی استفاده کنیم.
کارتن تلسکوپی
این کارتن‌ها به صورت دو تکه می‌باشند و در درون هم فرو می‌روند. مثل کارتن کفش‌ها
کارتن‌ها انواع دیگری هم دارند که به مرور این لیست را تکمیل تر می‌کنم.
کارتن 3 لا چیست ؟
کارتن 3 لا یکی از پرکاربردترین کارتن‌های مورد استفاده برای چاپ و بسته بندی محصولات می‌باشد. کارتن سه‌لا از سه لایه تشکیل شده است. یک لایه وسط موجدار و دو لایه کنار که به کمک چسب به این لایه موجدار چسبیده شده‌اند.
برای تولید این لایه‌ها یا این کاغذها نسبت به کاربرد و یا مقاومتی که لازم می‌باشد از کاغذهای بازیافتی و یا تازه استفاده می‌شود.
لایه موجدار نسبت به تعداد موجی که دارد با حروف انگلیسی نام گذاری می‌شود. به این موجها فلوت گفته می‌شود.
اکثر جعبه های معمولی و یا جعبه‌های مادر ساده که احتیاج به تحمل وزن زیادی ندارند از این نوع کارتن هستند. مثل جعبه‌های مواد غذایی، تخم مرغ، لوازم بهداشتی و بسیاری کارتن‌های دیگر.
کارتن‌هایی که برای بسته بندی مرسولات پستی و یا همین دیجی‌کالا استفاده می‌شوند کارتن سه لا هستند.
به لایه های بیرونی و خارجی لاینر و به لایه موجدار وسطی فلوت گفته می‌شود.
هر چه ارتفاع فلوت‌ها بیشتر باشد جعبه از مقاومت بیشتری برخوردار است. نقش لایه وسطی در کارتن، ضربه‌گیر می‌باشد و نقش لایه اطراف جنبه مقاومتی در برابر کشش و رطوبت می‌باشد.
فلوت کارتن چیست ؟
فلوت کارتن در واقع همان لایه موج دار کارتن‌ها می‌باشد. این فلوت‌ها انواع مختلفی دارند و از حرف A تا حرف F تقسیم بندی می‌شوند.
فلوت A
در فلوت A در هر متر حدودا 105 تا 125 عدد موج وجود دارد و حدودا ارتفاع این موجها بین 4.5 تا 5 میلیمتر می‌باشند.
از این فلوت بیشتر برای محافظت از ظروف شکستنی استفاده می‌شود و کارتنی با فلوت A مقاومت خوبی دربرابر ضربه دارد.
فلوت B
در فلوت B در هر متر حدودا 125 تا 150 عدد موج وجود دارد و حدودا ارتفاع این موجها بین 2.1 تا 2.9 میلیمتر می‌باشند.
فلوت B بیشتر برای کارتن‌های پنج لایه استفاده می‌شود و بیشتر به صورت ترکیبی با فلوت C برای کارتن‌های صنایع غذایی، الکترونیکی و دارویی استفاده می‌شود.
فلوت C
در فلوت C در هر متر حدودا 120 تا 145 عدد موج وجود دارد و حدودا ارتفاع این موجها بین 3.5 تا 3.7 میلیمتر می‌باشند.
مقاومت فلوت C کمتر از فلوت A و B می‌باشد.
فلوت E
در فلوت E در هر متر حدودا 290 تا 320 عدد موج وجود دارد و حدودا ارتفاع این موجها بین 1.1 تا 1.6 میلیمتر می‌باشند.
از این فلوت بیشتر برای کارتن‌های کوچک استفاده می‌شود.
فلوت E سطح صاف‌تری را برای چاپ و لمینت ارایه می‌کند.
فلوت F
نازکترین ضخامت در صنعت کارتن سازی مربوط به ورق F می‌شود.
در فلوت F در هر متر حدودا 420 عدد موج وجود دارد و حدودا ارتفاع این موجها حدودا 0.8 میلیمتر می‌باشند.
از این فلوت بیشتر در بسته بندیهای اسپری و ادکلن و لوازم آرایشی استفاده می‌شود.
انواع فلوت کارتن و ضخامت آنها
چرا در کارتن‌ها از لایه موجدار استفاده می‌شود ؟
همانطور که می‌دانید استفاده از منحنی‌ها حتی در صنایع ساختمانی هم سابقه زیادی دارد، چون این منحنی‌ها باعث بالا رفتن مقاومت این لایه می‌شود.
بنابراین در ساختن کارتن‌های چند لایه از این لایه‌های موج دار برای بالابردن قدرت ورق استفاده می‌کنند تا به این صورت این ورقه بتواند مقاومت بیشتری دربرابر فشار و له شدگی داشته باشد و محصول درون خودش را بهتر محافظت کند.
البته این لایه‌ها با نگه‌داشتن هوا، عایق خوبی هم دربرابر دما هستند.
مثال کاربردی برای انواع ورق کارتنی
| فلوت | کاربرد | ضخامت |
| A | برای کالاهای شکننده مثل تلویزیون | 4.7 |
| B | با جذب ضربه بالا مناسب برای بسته بندی ظروف شیشه‌ای | 3.2 |
| C | بسیار پرکاربر برای بسته بندی محصولات مختلف | 4 |
| E | مناسب برای ساخت جعبه | 1.5 |
| F | نازکترین ورق، مناسب برای محصولاتی مثل ادکلن | 0.8 |
اصطلاحات مهم دنیای کارتن سازی
ECT (Edge Crush Test)
تست مقاومت کارتن دربرابر له شدگی .
در این تست کارتن از نظر له شدگی در اثر فشار از بالا کنترل می‌شود. اگر بخواید بدانید یک کارتن تا چه وزنی را می‌تواند تحمل کند باید از این تست استفاده کنید.
ISTA Testing
تستی که در آن کارتن از نظر شوک و تکان خوردن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تست برای کنترل شرایط کارتن در حمل و نقل انجام می‌شود.
ابعاد کارتن
وقتی درباره ابعاد کارتن صحبت می‌کنیم، یعنی ابعاد داخلی کارتن.
به ترتیب طول، عرض و ارتفاع.
طول یعنی سمت بلند کارتن از سمتی کارتن باز می‌شود. عرض سمت کوتاه و ارتفاع، فاصله بین درب جعبه با کف کارتن می‌باشد.
سلولوز Cellulose
ماده اصلی ساختن کاغذ
Corrugated Fiberboard
به همان ورق کارتن گفته می شود که شامل یک یا چند لایه موجدار که فلوت گفته می‌شوند و چند لایه ورق که بهش لاینر گفته می‌شود که توسط چسب به هم چسبانده شده اند.
ورق سینگل وال Single-wall carton
ورق کارتنی که از یک ورق موجدار و دو ورق لاینر تشکیل شده که با چسب بهم چسبیده شده‌اند.
ورق دابل وال Double-wall carton
ورقی که شامل دو ورق موجدار و سه ورق لاینر می‌باشد. مثلا از ورق BC که شامل دو ورق موجدار نوع B و C است و مابین آنها از ورق‌های لاینر استفاده شده است.
دایکات Die cutting
به فرآیند تبدیل یک ورق کارتنی به ورق تا خورده که تشکیل یک جعبه را می‌دهد دایکات گفته می‌شود. تخته های دایکات به دو صورت تخت و روتاری هستند.
در ماشین‌های کارتن بیشتر از دایکات روتاری استفاده می شود که بالافاصله بعد چاپ، دایکات هم زده می‌شود و آماده چسب می شود.
RSC regular slotted carton
این مدل از کارتن بیشترین کاربرد را در بین کارتن‌ها دارد. در این روش بعد از چاپ توسط ماشین ورق برش و خط تا می‌خورد و آماده است که از یک سمت توسط چسب یا منگنه به هم متصل شود.
این کارتن‌ها به راحتی برای پر شدن آماده می‌شوند. به این کارتن‌ها معمولا کارتن آمریکایی هم می‌گویند.
تفاوت کارتن چاپی با کارتن لمینتی
وقتی دو لایه مختلف به هم چسبانده می‌شوند به این عمل لمینت گفته می‌شود. در صنایع جعبه سازی به جعبه‌هایی که مقوا به سطح کارتن چسبانده می‌شود، جعبه لمینتی گفته می‌شود.
جعبه های لمینتی بر اساس نوع زیر یا همان کارتن و بر اساس رویه یا مقوا به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و به عبارت دیگر می‌توانیم از انواع مقوا و کارتن برای رویِ و زیرِ استفاده کنیم.
در روش لمینتی کیفیت چاپ در حد کیفیت چاپ افست بسیار خوب است ولی روش دیگری هم وجود دارد که در آن ورق کارتن به صورت مستقیم در ماشین چاپ فلکسویی قرار می‌گیرد و به صورت مستقیم طرح بر روی آن چاپ می‌شود.
در روش چاپ فلکسویی به علت ضخیم بودن کلیشه و کیفیت پایین ورق رویی کیفیت چاپ پایین است و معمولا مناسب نوشته های ساده می‌باشد. این روش بسیار ارزان‌تر و سریع‌تر از روش لمینی می‌باشد.
البته ماشین‌های چاپ مستقیم فلکسویی هم وجود دارد که کیفیت چاپ آنها در حد کیفیت چاپ لمینتی هستند. ازاین ماشین‌های با کیفیت تعدادی در ایران وجود دارد.
تست‌های صنعت کارتن‌سازی
برای بررسی کارتن‌ها استانداردهایی تعریف شده است و کارتن را از زوایای مختلفی آزمایش می‌کنند. بعضی از این آزمایش‌ها به شرح زیر می‌باشد.
- آزمون مقاومت در برابر له‌شدگی لبه‌های کارتن
- آزمون مقاومت چسبندگی لایه‌های کارتن
- آزمون کشش ورق کارتن
دانلود کاتالوگ خط قالب‌های استاندارد ففکو برای چاپ کارتن
آماده سازی فایل برای چاپ کارتن به روش فلکسو
برای آماده کردن فایل طراحی برای چاپ بر روی کارتن باید نکات زیادی رو بلد باشید. از اونجایی که چاپ بر روی کارتن‌ها به صورت مستقیم از روش فلکسو استفاده می‌کند، محدودیت‌های زیادی دارد. بطور مثال ال پی ای چاپ پایین است و تعداد رنگ پایین است.
البته ماشین هایی هم در بازار ایران وجود دارند که کیفیت بالایی در حد چاپ افست و کارتن‌های لمینتی دارند. از آنجایی که این ماشین‌ها هم از روش فلکسو استفاده می‌کنند باز هم باید موارد زیادی در مرحله پیش از چاپ رعایت شود.
سایت پرینت مگ آموزش تخصصی به صورت پروژه محور برای آموزش آماده سازی فایل برای چاپ کارتن به روش چاپ فلکسو آماده کرده است که اگر به این موضوع علاقمند هستید می‌توانید از آن استفاده کنید.
بهترین برنامه برای طراحی دایکات کارتن
در زمینه طراحی قالب برش یا دایکات کارتن برنامه‌های بسیاری وجود دارد ولی از نظر من و در دسترس‌ترین برنامه برای این کار استفاده از نرم‌افزار قدرتمند آرتیوس کد است.
